Zondag, rustdag

Steeds vaker raakt de zondagsrust op de achtergrond. In onze 24x7 economie is ook de zondag steeds meer een werkdag geworden. Is dat erg of juist een vooruitgang?


Komende uit een religieus milieu is voor mij de zondag altijd oersaai en stomvervelend geweest. Maar ondanks dat toch ook wel heilig. Op zondag doe je niets, neem je rust en besteed je tijd aan familie. Dat heb ik zo van huis uit meegekregen. Op zondag werden wij netjes in onze zondagse kleren gehesen, gingen we naar de kerk en ’s middags naar de grootouders. En gingen wij niet op familiebezoek dan werd er gewandeld. Betalen deden wij niets op zondag, dus niet naar het zwembad en geen ijsje van de ijscoman die op warme dagen luid klingelend de straat in kwam. Wij wisten niet beter.

Nog lang voelde ik op zondag de druk van mijn religieuze achtergrond als ik ’s morgens de kerkklokken hoorde luiden. De kerkgang had ik toen al jaren afgezworen. Ondanks dat had ik toch de neiging, toen ik al hoog en breed op mijzelf woonde, om netjes gekleed op visite te gaan. Maar de druk werd allengs minder en het gevoel van rust vinden en afstand nemen steeds belangrijker. Toen had je nog Meta de Vries op zondagochtend op de radio die je vertelde wat voor leuke culturele dingen je kon gaan doen met je gezin.

De laatste jaren lijkt het leven steeds hectischer en drukker te zijn geworden en staat de zondagsrust steeds meer onder druk. Jarenlang heb ik verzoeken om iets te doen op zondag, zoals bijeenkomsten, congressen of andere activiteiten weten af te houden, zeker als het werkgerelateerd was. In het begin halfbakken verschuilend achter mijn religieuze achtergrond, later achter mijn rol als moeder. Maar steeds vaker merk ik dat ik er niet meer van onderuit kan. De dag dat ik toegaf aan een activiteit op zondag was de dag waarop het einde zoek raakte.

Foto: ANP

Haast schaamteloos, de Nederlandse cultuur onwaardig, wordt er tegenwoordig van alles georganiseerd op de zondag. En dan heb ik het niet over culturele activiteiten waarvoor ik de zondag nog geschikt acht, maar ook steeds meer zaken die op de een of andere manier met werk te maken hebben. Kijk alleen eens hoeveel winkels er op zondag open zijn, alsof de zaterdag niet voldoende is. Vroeger had je alleen de avondwinkel die ook op zondag open was. Winst voor de koopgrage consument die zijn geld wil uitgeven en extra inkomsten van de winkelier. Een crime voor de kleine zelfstandige die daarmee oneerlijke concurrentie ervaart, zij hebben immers ook recht op minimaal een dag rust in de week.

Steeds meer begin ik de zondagsrust te missen. We moeten al zoveel. De hele week zijn we in de weer en is de druk vanuit het bedrijfsleven groot. Op zaterdag moet er voor een week boodschappen gehaald worden, hebben de kinderen sportactiviteiten en heb je zelf ook nog wel eens wat op de planning staan. Dan is de zondag hét moment om met het gezin tot rust te komen, de wereld even stop te zetten, te reflecteren, te ontspannen en tot bezinning te komen voordat een nieuwe drukke werkweek zijn aanvang neemt.

Het is niet vreemd dat steeds meer mensen overspannen raken of kampen met een burn-out. De 24-uurseconomie heft zijn tol. Al bijna een miljoen mensen slikt antidepressiva. Niet alleen ondermijnt het onze gezondheid ook het gezinsleven komt er door in de knel. Hoe kunnen wij onze kinderen, die ook steeds vaker onder druk staan en stress ervaren, het goede voorbeeld geven door even helemaal niets te moeten en aandacht te geven aan elkaar, als wij ook aan een stuk door blijven rondrennen?

Meta de Vries (foto: ANP)

Het lijkt erop of we niet meer weten wat ontspannen is. We willen continu vermaakt worden, liefst iedere dag van de week en ieder uur van de dag. Als we niets om handen hebben gaan we graag geld uitgeven of vult social media de leegte. We hoeven ons nooit te vervelen, terwijl dit juist zo verhelderend kan zijn, vooral voor kinderen. Vervelen prikkelt de fantasie, leidt tot creativiteit en verruimt onze blik. Maar we weten niet meer hoe dat moet!

Het wordt tijd dat er paal en perk gesteld wordt aan onze drukke 24-uurseconomie. Een mooi begin kan zijn om werken en activiteiten op zondag te beperken, zodat het familie- en gezinsleven weer meer ruimte krijgen. Is er een verband tussen het meer dan gehalveerd zijnde CDA in het politieke spectrum en het verdwijnen van de zondagsrust, of is het verbeelding? Met grote spijt moet ik constateren dat sinds het geluid van radiovrouw Meta de Vries verstomd is, vanwege haar overlijden een jaar geleden, daarmee ook de laatste strohalm van de zondagsrust verledentijd is geworden. Ineens verlang ik weer hevig naar het eens zo stomvervelende zondaggevoel uit mijn jeugd.